Để không gian văn hóa công cộng của Đà Nẵng thân yêu ngày càng trở nên đẹp hơn, có văn hóa hơn*

Nhà nghiên cứu Bùi Văn Tiếng - Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học - Nghệ thuật thành phố phát biểu tại Hội nghị tiếp xúc cử tri chuyên đề "Văn nghệ sĩ góp phần phát triển không gian văn hóa công cộng trên địa bàn thành phố Đà Nẵng"

Thưa Ông Lương Nguyễn Minh Triết, Chủ tịch Hội đồng nhân dân thành phố,

Thưa Ông Lê Trung Chinh, Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố,

Thưa ông Trần Việt Dũng, Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố,

Thưa quý vị đại biểu Hội đồng nhân dân thành phố, quý vị đại diện chính quyền thành phố và các quận huyện, cùng quý vị đại biểu khách mời,

Thưa anh chị em văn nghệ sĩ,

Trước hết tôi thay mặt anh chị em văn nghệ sĩ có mặt trong hội trường này và cả anh chị em văn nghệ sĩ không có mặt hôm nay, xin gửi đến Hội đồng nhân dân thành phố và Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố lời cảm ơn sâu sắc về việc đã dành cho chúng tôi - những cử tri đang hoạt động trên lĩnh vực văn học nghệ thuật - một sự ưu ái rất đáng trân trọng khi mời chúng tôi đến dự cuộc tiếp xúc cử tri chuyên đề Văn nghệ sĩ góp phần phát triển không gian văn hóa công cộng trên địa bàn thành phố.

Việc tiếp xúc cử tri đại trà là việc làm thường xuyên của các vị đại biểu dân cử, nhất là vào trước và sau các kỳ họp của Hội đồng nhân dân. Tuy nhiên có thể nói việc tiếp xúc cử tri chuyên đề, gặp gỡ và lắng nghe một đối tượng cử tri nhất định, dường như vẫn chưa được Hội đồng nhân dân thành phố các nhiệm kỳ trước quan tâm đúng mức. Vì vậy chúng tôi rất phấn khởi khi thấy Hội đồng nhân dân thành phố nhiệm kỳ này đang nỗ lực tái khởi động hình thức tiếp xúc cử tri chuyên đề, càng phấn khởi hơn khi Hội đồng nhân dân thành phố đã xác định nội dung của buổi tiếp xúc cử tri hôm nay là một chuyên đề liên quan đến văn hóa, đến cái Đẹp và đến văn nghệ sĩ.

Được tham dự buổi tiếp xúc cử tri chuyên đề hôm nay, chúng tôi lại nhớ cách đây tròn một năm, văn nghệ sĩ thành phố cũng được mời tham dự một cuộc tọa đàm do Ban Thường vụ Thành ủy tổ chức, cả ba vị lãnh đạo cao nhất của Đảng bộ và chính quyền thành phố đều có mặt. Chủ đề cuộc tọa đàm lịch sử hôm ấy là Văn nghệ sĩ Đà Nẵng góp phần xây dựng thương hiệu văn hóa của thành phố. Theo nhận thức của chúng tôi, cuộc tiếp xúc cử tri chuyên đề hôm nay chính là sự mở rộng, sự tiếp tục, đúng hơn là sự kết nối với cuộc tọa đàm năm ngoái nhằm tạo điều kiện để đại diện văn nghệ sĩ dự tiếp xúc - với tư cách cử tri “có nghề”, chuyên nghiệp trên lĩnh vực văn hóa, văn học, nghệ thuật, có thể chất vấn về những vấn đề được cho là đang xâm hại đến thẩm mỹ đô thị, đến cái Đẹp, đến thương hiệu văn hóa của thành phố tại các không gian văn hóa công cộng như đường phố, công viên, quảng trường…; và quan trọng hơn là có thể hiến kế cho Hội đồng nhân dân thành phố một số giải pháp cụ thể để các không gian văn hóa công cộng của Đà Nẵng thân yêu của chúng ta trở nên đẹp hơn, có văn hóa hơn, từ đó mà góp phần gầy dựng và nâng cao thương hiệu văn hóa của thành phố.

Được tham dự buổi tiếp xúc cử tri chuyên đề hôm nay, chúng tôi cũng lại nhớ hồi cuối tháng 11 năm 2021, Hội nghị Văn hóa toàn quốc lần thứ ba đã được tổ chức rất thành công tại Hà Nội với sự chủ trì của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Hội nghị Văn hóa toàn quốc lần thứ ba hết sức nhấn mạnh quan điểm “Văn hóa soi đường cho quốc dân đi” của Bác Hồ từ Hội nghị Văn hóa toàn quốc năm 1946, cũng như hết sức nhấn mạnh quan điểm “Văn hóa phải được đặt ngang hàng với kinh tế, chính trị, xã hội” nêu trong Nghị quyết số 33-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng từ năm 2014 về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước. Vì thế theo nhận thức của chúng tôi, cuộc tiếp xúc cử tri là văn nghệ sĩ với chuyên đề Văn nghệ sĩ góp phần phát triển không gian văn hóa công cộng trên địa bàn thành phố do Hội đồng nhân dân thành phố và Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố tổ chức hôm nay còn góp phần chứng tỏ Hội nghị Văn hóa toàn quốc năm 2021 đang lan tỏa tác dụng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước nói chung, trong sự nghiệp xây dựng và phát triển Đà Nẵng nói riêng.

Thưa quý vị và anh chị em văn nghệ sĩ,

Theo chúng tôi, không gian văn hóa công cộng trước hết là một không gian mở, một không gian ngoài trời mà tất cả mọi người đều có thể tiếp cận dễ dàng và… miễn phí. Không gian văn hóa công cộng cũng không chỉ là các không gian ngoài trời mà còn là các không gian trong nhà nhưng được phép tiếp cận tự do… Như đã nói trên, chúng tôi là người lao động sáng tạo nghệ thuật, sáng tạo nên cái Đẹp, sáng tạo nên những giá trị văn hóa - rất mong được hiến kế cho Hội đồng nhân dân thành phố một số giải pháp cụ thể để các không gian văn hóa công cộng của Đà Nẵng thân yêu của chúng ta trở nên đẹp hơn, thẩm mỹ hơn, sinh động hơn, có văn hóa hơn.

Mặc dầu văn nghệ sĩ chúng tôi có thể tư duy trên cả không gian đô thị hiện có và không gian đô thị trên quy hoạch - nhưng để cho hiến kế có sức thuyết phục, chúng tôi chủ yếu tập trung vào các không gian đô thị hiện có. Một số không gian đô thị trên quy hoạch như Quảng trường Thành Điện Hải, như đô thị Sân bay, như cảng biển quốc tế Liên Chiểu, như Hòn Sơn Trà Con… cũng có thể được trao đổi trong cuộc tiếp xúc cử tri chuyên đề lần này nhưng tốt nhất là nên được trao đổi sau cuộc tiếp xúc cử tri chuyên đề lần này, hoặc sẽ được Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật thành phố lần lượt đăng tải trên một chuyên mục thường xuyên của Trang tin điện tử tổng hợp Văn Nghệ Đà Nẵng sẽ được khởi động ngay sau cuộc tiếp xúc này.  

Đương nhiên, trước khi hiến kế để các không gian văn hóa công cộng hiện có của thành phố trở nên đẹp hơn, thẩm mỹ hơn, sinh động hơn, có văn hóa hơn, văn nghệ sĩ chúng tôi rất mong trong quá trình đô thị hóa, Đà Nẵng chúng ta ngày càng có thêm nhiều không gian văn hóa công cộng - nhất là các không gian dọc theo bờ sông bờ biển, chứ không phải ngược lại, bởi xưa nay không gian văn hóa công cộng luôn đóng một vai trò quan trọng trong đời sống của chúng ta, tạo nên khả năng tương tác giữa con người với con người và giữa con người với thiên nhiên. Những năm qua lãnh đạo thành phố Đà Nẵng đã rất nỗ lực “sửa sai” để trả lại cho người dân bản địa và du khách thập phương nhiều lối đi ra biển - vốn là không gian văn hóa công cộng bị tư hữu hóa thành không gian văn hóa tư nhân.

Như trên đã nói, đã là không gian văn hóa công cộng - nhất là không gian văn hóa công cộng lộ thiên - thì nên miễn phí. Mà muốn miễn phí thì không nên có hàng rào, giống như hàng rào Công viên 29 tháng 3 đã được tháo gỡ ở hai mặt tiền đường Điện Biên Phủ và đường Nguyễn Tri Phương từ hàng chục năm nay. Công viên APEC 2017 trên đường 2 tháng 9 và đường Bạch Đằng nối dài ngay từ đầu cũng đã hoàn toàn thoáng mở… Theo chúng tôi đó là bước đi đúng hướng của Đà Nẵng về không gian văn hóa công cộng. Nhân đây chúng tôi cũng rất mong dự án cải tạo nâng cấp Công viên 29 tháng 3 sớm được triển khai, nếu chưa đủ kinh phí để thực hiện đồng bộ các hạng mục thì nên chăng có thể bắt đầu từ điểm nhấn mang tính nghệ thuật độc đáo của phương án kiến trúc được chọn của Công ty StudioMilou Singapore là hạng mục Chiếc nhẫn vì hòa bình.       

Nhiệm kỳ 2021-2026 này không có văn nghệ sĩ nào được trực tiếp tham gia Hội đồng nhân dân thành phố. Đây là điều đáng tiếc không chỉ cho giới văn nghệ sĩ chúng tôi. Vì thế, như đã nói trên, chúng tôi rất phấn khởi khi Hội đồng nhân dân thành phố và Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố đã xác định nội dung của buổi tiếp xúc cử tri hôm nay là một chuyên đề liên quan đến văn hóa, đến cái Đẹp và đến văn nghệ sĩ. Và cũng vì thế, chúng tôi rất mong các vị đại biểu Hội đồng nhân dân thành phố ai cũng có tâm hồn nghệ sĩ. Thế nào là người có tâm hồn nghệ sĩ? Xin thưa: Người có tâm hồn nghệ sĩ là người mẫn cảm - thiên hạ vui một mình vui hai, thiên hạ buồn một mình buồn mười, thậm chí buồn trong cả lúc đang vui. Người có tâm hồn nghệ sĩ cũng là người mà lòng thương người đã được nâng lên thành lòng trắc ẩn. Có được tâm hồn nghệ sĩ đầy mẫn cảm và giàu trắc ẩn ấy, người đại biểu dân cử mới không thờ ơ vô cảm trước nỗi thống khổ của nhân gian, mới biết trân trọng cái Đẹp và căm ghét cái Xấu, cái Ác, mới có thể mang hết trí tuệ và tâm huyết của mình góp phần làm cho các không gian văn hóa công cộng của Đà Nẵng thân yêu ngày càng trở nên đẹp hơn, có văn hóa hơn. Xin chân thành cảm ơn quý vị và anh chị em đã chăm chú lắng nghe!

B.V.T

(*)Bài Phát biểu của Nhà nghiên cứu Bùi Văn Tiếng - Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học - Nghệ thuật thành phố tại cuộc tiếp xúc cử tri do HĐND thành phố tổ chức