VƯỜN MẸ - Ý TƯỞNG TỪ TÂM - Nguyễn Xuân Nhĩ

08.12.2021
Nguyễn Xuân Nhĩ
“Vườn Mẹ, theo như Phan Đức Nhạn thổ lộ thì nơi ấy có bao nhiêu thứ ngọt lành, từ quả chín mọng trên cây, bao nhiêu thứ ngọt ngon từ bàn tay mẹ, từ luống hành, cọng rau, quả bí, trái bầu và sự đùm bọc, sẻ chia, chở che, bao dung, tha thứ..., được chưng cất từ lòng mẹ mà nên, rồi vòng tay dang đón tình người với tấm lòng thơm thảo”.

VƯỜN MẸ - Ý TƯỞNG TỪ TÂM - Nguyễn Xuân Nhĩ

Đồi Sanh, thôn 4 xã Bình Dương

 

  Vào những ngày đầu tháng 11 năm 2020, tôi và mấy người bạn được Phan Đức Nhạn mời cà phê tại 46 Pasteur để thảo luận về bản thảo tập sách Căn cứ lõm Bàu Bính xã Bình Dương do Nhà Xuất bản Hội Nhà văn chủ trì biên soạn. Anh Phan Thanh Châu, anh Phan Kế Vân và tôi được mời tham gia tiểu ban nội dung cho tập sách này. Thế là bổn phận và trách nhiệm với quê hương được tự giác gắn liền cho đến khi tập bản thảo hoàn chỉnh.

   Với tôi, mặc dù trong thời gian này phải tập trung cùng với Nhà Xuất bản Quân đội nhân dân và Nhà Xuất bản Hội Nhà văn để hoàn thành việc xuất bản, phát hành hai cuốn sách của cá nhân mình ngay trước Tết. Tuy nhiên, vì được tham gia vào nội dung quyển sách viết về Căn cứ lõm Bàu Bính xã Bình Dương không chỉ là bổn phận với đồng đội, với quê hương mà còn là dịp để được đọc, được hiểu thêm về mảnh đất anh hùng, những người con anh hùng cùng nhân dân ngày đêm trụ bám đánh giặc, giữ đất, giữ làng tại thôn Bàu Bính những năm 1970-1972, được thể hiện trong quyển sách. Do vậy, tôi rất hăng hái dành nhiều thời gian đọc và tham gia nhiệt tình, chu đáo trong khả năng của mình, để kịp đến ngày 01.12.2020 gặp nhau trao đổi nội dung góp ý bản thảo lần một. Việc làm sách này cũng xuất phát từ ý tưởng của Phan Đức Nhạn, có sự tham gia cổ vũ của anh Phan Thanh Châu, nguyên Phó Trưởng ban Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Quảng Nam.

Dự kiến quyển sách Căn cứ lõm Bàu Bính sẽ in làm hai loại một số quyển in khổ lớn, bìa cứng để cho địa phương đặt trong tủ sách tại Nhà Truyền thống vừa lưu giữ vừa để cho cán bộ, nhân dân có điều kiện đến đây đọc, một số lượng nhiều hơn in bìa mềm giấy láng, khổ thông thường để làm quà tặng và phát hành rộng rãi cho mọi người, nhất là với những bà con đồng hương Bình Dương đang cư trú làm ăn mọi miền đất nước để họ hiểu thêm về con người, mảnh đất quê hương mình đã có những tháng ngày như thế.

 Ngày 12.1.2021, nhóm anh em chúng tôi lại gặp nhau, thông qua góp ý bản thảo lần hai, đồng thời triển khai một số nội dung theo kế hoạch do Phan Đức Nhạn đề xuất như quy hoạch chi tiết khu vực bảo tồn trên thực địa căn cứ lõm, bảo tồn cây Dương thần và rừng dương, các loài cây xương rồng, sắp đặt công viên nghĩa trang Mẹ Việt Nam Anh hùng, lập bảo tàng thời chiến tranh… Mấy anh em ai cũng nhiệt tình tham gia đầy tâm huyết, cuối cùng thì thay vì hình thành những đơn nguyên riêng lẻ, Phan Đức Nhạn tiếp tục nêu lên ý tưởng mà anh đã ấp ủ từ lâu, giờ là lúc cần xây dựng thành đề án đề xuất với lãnh đạo địa phương quy hoạch xây dựng một Bảo tàng trên cát một không gian sinh tồn và phát triển ngay trên mảnh đất đầy đau thương và anh dũng này, nhằm lưu giữ những giá trị vật thể và phi vật thể về lịch sử oai hùng, oanh liệt của vùng đất và con người xã Bình Dương được Nhà Nước phong tặng ba lần danh hiệu anh hùng. Đáng chú ý, không gian sinh tồn và phát triển ở đây chính là “Vườn Mẹ” 

 “Vườn Mẹ”, theo như Phan Đức Nhạn thổ lộ thì nơi ấy có bao nhiêu thứ ngọt lành, từ quả chín mọng trên cây, bao nhiêu thứ ngọt ngon từ bàn tay mẹ, từ luống hành, cọng rau, quả bí, trái bầu và sự đùm bọc, sẻ chia, chở che, bao dung, tha thứ..., được chưng cất từ lòng mẹ mà nên, rồi vòng tay dang đón tình người với tấm lòng thơm thảo. Trong vất vả lo toan cho lộc biếc xanh cành, cho chồi non phát triển trên đồng khô, nước mặn, cho cây lúa vào đòng trải dài bên những biền cát trắng phau để hoa lông chông thi nhau lăn tròn trước gió, với rừng dương liễu tốt tươi gọi chim về làm tổ. Bộ sưu tập xương rồng trên cát trổ bông trắng ngà phơi trong nắng, đầm sen vào mùa xanh mướt, ngát hương bên dòng Trường Giang trôi êm ả, những lũy tre làng xanh mát đường thôn - là biểu tượng về sự chịu đựng và sức sống mãnh liệt, dẻo dai cho dù có phong ba bão tố, hay nắng hạn khô cằn, một nghĩa trang yên nghỉ của các Mẹ Việt Nam Anh hùng bên tượng đài chiến thắng.

 “Vườn Mẹ” là ý tưởng cao đẹp về giá trị nhân văn sâu sắc, về sự đột phá độc đáo trong cách nhìn về quá khứ, tạo đà cho sự bứt phá ở tương lai, là sự khơi dậy cội nguồn, minh chứng sinh động cho lịch sử oai hùng của một mảnh đất anh hùng, với trang sử vẻ vang, khát khao cho Hoà bình - Độc lập - Tự do - Hạnh phúc, chứa đựng biết bao cảm xúc về lòng yêu nước, thương nòi, gắn bó sắt son với tên làng, tên đất, tên sông; bao nhiêu kỳ tích bi hùng trong thời kỳ chống giặc ngoại xâm, một tấc không đi một ly không rời, là nơi tri ân các bậc tiền bối và những anh hùng, liệt sĩ đã không tiếc máu xương vì độc lập tự do cho quê hương, đất nước; qua đó để phát huy truyền thống cách mạng với thế hệ hôm nay, đồng thời cũng là nơi chào đón khách thập phương về đây tham quan, du lịch.

 “Vườn Mẹ” là một quần thể kiến trúc động, là một thiết chế văn hoá với không gian mở, được phục dựng các công trình phòng thủ và tiến công trên tuyến đầu đánh địch trong những năm tháng chiến tranh, gắn kết với các hoạt động, lao động sản xuất và sinh sống ổn định, lâu dài của cư dân; chính họ là người giữ gìn và phát huy các giá trị văn hoá cội nguồn tại một vùng đất anh hùng; với những người Mẹ Việt Nam Anh hùng, người mẹ của bao nhiêu thế hệ con trai, con gái xung phong lên đường ra trận chiến đấu và chiến thắng quân thù để bảo vệ Giang Sơn, Tổ Quốc, giành độc lập tự do, xây dựng quê hương, đất nước tươi đẹp hôm nay. 

Dự án “Vườn Mẹ” là ý tưởng mới, sinh động, nhưng giàu tính thực tiễn và tính nhân văn. Tôi rất cảm phục và ủng hộ về cách tư duy sâu sắc, cách nghĩ, cách làm của tác giả Phan Đức Nhạn. Hy vọng các cấp chính quyền địa phương, trước hết là lãnh đạo xã Bình Dương sớm tiếp nhận và có phương án triển khai đề xuất các cấp có thẩm quyền từ Uỷ ban Nhân dân huyện Thăng Bình, Uỷ ban Nhân dân tỉnh Quảng Nam vào cuộc nghiên cứu phê duyệt đề án quy hoạch không gian “Vườn Mẹ” một cách hợp lý và triển khai thực hiện...

Đà Nẵng, tháng 8.2021

Nguyễn Xuân Nhĩ

(Nguyên Giám đốc Sở Văn hoá - Thể thao - Du lịch Đà Nẵng)